Ủa sao cái thiết kế ‘chuẩn bài’ này lại không được duyệt?

Thiết kế có thể bắt mắt, thân thiện, dễ sử dụng – nhưng nếu không đóng góp vào một mục tiêu cụ thể nào của sản phẩm, khả năng cao nó sẽ bị gác lại.

Mới vào nghề, ai cũng háo hức trả lời câu hỏi kinh điển: “Làm sao để thiết kế vừa đẹp vừa dễ dùng?” Mình cũng từng như vậy: cặm cụi pixel perfect, prototype nuột nà, animation vui mắt. Ngày đó Figma còn chưa có Auto-layout, làm xong prototype thấy vjppro lắm. Nhưng buổi review đầu tiên với anh PM đã kéo mình về mặt đất. Anh hỏi đúng một câu:
“Giả sử flow này go-live, em nghĩ nó giúp tăng bao nhiêu lượt click?”
Mình chỉ im lặng.

Khi câu hỏi “sao cái thiết kế chuẩn bài lại không được duyệt?” vang lên trong đầu, mình bắt đầu hiểu ra thiếu sót: hiệu quả của nó là gì?

Thiết kế có thể bắt mắt, thân thiện, dễ sử dụng – nhưng nếu không đóng góp vào một mục tiêu cụ thể nào của sản phẩm (ví dụ như: giữ chân người dùng, tăng tỉ lệ chuyển đổi hay giảm chi phí vận hành), khả năng cao nó sẽ bị gác lại.

Sản phẩm sinh ra để làm gì và Design liên quan thế nào?

Design không đứng một mình, nó là một bánh răng trong cỗ máy tạo ra giá trị. Một UI tốt có thể:

• Giúp người dùng thao tác nhanh → giữ chân người dùng.

• Quy trình thanh toán mạch lạc → tăng tỉ lệ chuyển đổi.

• Giảm lỗi nhập liệu → giảm gánh nặng CS.

Giả sử bạn được giao một task thiết kế lại flow Giới thiệu bạn bè. PM muốn tăng tỷ lệ click và chia sẻ. Nếu bạn chỉ tập trung thiết kế UI với những hình minh họa bắt mắt, có thể bạn sẽ bỏ lỡ những câu hỏi như:

• Vì sao người dùng muốn chia sẻ?

• Họ sẽ nhận lại điều gì?

• Hành trình (funnel) từ gửi link tới nhận thưởng còn vướng mắc nào?

• Có cách nào rút gọn xuống một thao tác duy nhất?

• Thông điệp (copy) nào đủ cuốn hút để người dùng chia sẻ ngay?

• Thời điểm nào hiển thị tính năng là tối ưu nhất?

Không phải tính năng nào cũng được làm vì người dùng cần, có những tính năng sinh ra đơn giản vì doanh nghiệp cần. Design không cần thiết phải bán hàng, nhưng nếu không tạo ra giá trị rõ ràng thì rất dễ bị coi là phần phụ. Design nên đóng góp một phần vào những con số mà cả team đang hướng tới.

Chuyển góc nhìn từ “đẹp, dễ dùng” sang “giải quyết bài toán”

Từ ngày đổi câu hỏi “đẹp chưa?” thành “giải được gì chưa?” mình thấy thiết kế của mình có trọng lượng hơn. Không chỉ dừng lại ở Figma, nó còn xuất hiện trên dashboard KPI/OKR của team. Với những designer mới vào nghề, hãy cố gắng:

1. Deliver trước tiên
   Làm tròn vai trò cơ bản, có sản phẩm để review. Không deliver được thì khó nói chuyện hiệu quả của thiết kế.

2. Luôn tò mò và tiến về phía trước với những câu hỏi
   Hỏi PM/BA/Marketing: Flow này đang nhắm tới chỉ số nào? Có những cách nào để đo lường hiệu quả?
   Đặt mình vào bức tranh lớn, bạn sẽ biết nên cải thiện ở đâu thay vì quá tập trung vào UI và người dùng.

3. Hãy tập thích nghi với sự thay đổi
   Thế giới đang tiến rất nhanh với sự thay đổi chóng mặt của công nghệ. Đừng ngại làm quen và học những thứ mới, hãy luôn chuẩn bị trong tâm thế mình có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Biết đâu đấy hình thái của design sẽ khác trong tương lai gần.

Thiết kế đẹp là vé vào cửa, thiết kế hiệu quả mới là tấm thẻ nâng hạng sự nghiệp bạn. Chúc các bạn designer mới “chân cứng đá mềm” với nghề thiết kế sản phẩm!